همین‌طور است در مورد قوانین ثبت، شهرداری‌ها، تامین اجتماعی و... که از قدمت بالایی برخوردار هستند.
بحث اصلاح و بازنگری قانون تامین اجتماعی از برنامه سوم توسعه مطرح شده و در برنامه چهارم نیز ذیل احکام مربوط به کار شایسته به الزام در اصلاح قانون تامین اجتماعی پرداخته شده است و این امر در برنامه پنجم نیز مجدداً مورد تاکید و تصریح واقع شده است و چندی است که متولیان امر از موضوع اصلاح قانون تامین اجتماعی به‌عنوان یک فرصت یاد کرده و آن‌را امری بدیع قلمداد می‌کنند درحالی‌که این امر مسبوق به سابقه است.
به راستی آیا اصلاح قانون تامین اجتماعی برای سازمان تامین اجتماعی یک فرصت است یا تهدید؟ البته تجربه سازمان تامین اجتماعی نشان داده است که طی سال‌های اخیر اصلاح قوانین غالباً به ضرر سازمان تامین اجتماعی بوده و برخلاف اصول و قواعد بیمه‌ای و مغایر با محاسبات بیمه‌ای (آمار بیمه یا آکچواریا) انجام پذیرفته و به‌شدت در جهت عدم‌تعادل منابع و مصارف سازمان تامین اجتماعی عمل کرده است.
اصلاح قانون تامین اجتماعی می‌تواند یک فرصت تلقی شود، اگر که در یک فضای مساعـد و بـاز، سازوکار سه جانبه‌گرایی واقعی و براساس اصول و قواعد و محاسبات بیمه‌ای و به دور از تب و تاب‌های سیاسی، باندی، قشری و گروهی و منافع شخصی افراد انجام پذیرد. اصلاح قانون تامین اجتماعی می‌تواند فرصت تلقی شود، اگر که پیش از آن، نظام چند لایه جامع رفاه و تامین اجتماعی شکل گرفته باشدو بیمه سطح پایه و همگانی به‌طور رایگان برای تمامی آحاد مردم از جمله کارگران و اقشار نیازمند و... از محل انفال (پول نفت، مالیات و یارانه‌ها) محقق شده باشد.
وگرنه هرگونه اصلاح در قانون تامین اجتماعی قبل از برقراری بیمه پایه و همگانی رایگان برای آحاد مردم از جمله مشمولان قانون تامین اجتماعی، در این فضا منجر به سرریزهای حمایتی، کاهش ورودی‌ها و افزایش خروجی‌های صندوق و تضییع حقوق شرکای اجتماعی آن به‌ویژه کارگران و مستمری‌بگیران می‌شود. اصلاح قانـون تامین اجتماعی زمانی برای سازمان تامین اجتماعی فرصت است که این سازمان دارای مجموعه‌های فکری و هسته‌های اندیشه ورز و فعال در عرصه‌های پژوهشی، فرهنگی، اجتماعی، رسانه‌ای و منطقه‌ای (استانی) نظیر مؤسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، معاونت فرهنگی و اجتماعی، معاونت امور استان‌ها، مؤسسه فرهنگی و ارتباطی آتیه و اداره کل آموزش بوده باشد، تا بتواند ضمن تغذیه فکری مسئولان و کارکنان سازمان در سطوح ستادی، استانی و اجرایی، به بسط و گسترش فرهنگ بیمه‌ای در جامعه کمک کرده و همراهی شرکای اجتماعی و رسانه‌ها برای تحفظ منافع و مصالح بیمه‌شدگان و مستمری بگیران را جلب کند. اصلاح قانون تامین اجتماعی زمانی برای سازمان تامین اجتماعی فرصت است که این سازمان از یک ارتباط ارگانیک و نظام یافته و یک تعامل فعال، مثبت و سازنده با شرکای اجتماعی (مستمری بگیران، بیمه شدگان و کارفرمایان) برخوردار بوده و بتواند با تشکل‌های کارگری، کارفرمایی و مستمری بگیران در جهت حفظ و صیانت از کیان سازمان تامین اجتماعی همراه و همگام شود.
* کارشناس تامین اجتماعی
